Samen met de stad dragen wij zorg voor ons (onroerend én archeologisch) erfgoed en voor de kwaliteit van het stadsbeeld als totaal. Daarbij werken wij actief samen met de (monumenten)eigenaren en de andere initiatiefnemers in de stad. We faciliteren deze partijen om hun belangen te verbinden met het algemene belang van een goede erfgoedzorg voor de stad.
Monumentenzorg: we willen waardevolle historische gebouwen en structuren in stand houden en waar mogelijk verbeteren. Het onroerend cultureel erfgoed omvat monumenten, beeldbepalende panden, historische complexen, structuren en stadsgezichten. Deze zijn bepalend voor de identiteit en de aantrekkelijkheid van onze stad en vormen in die zin ook een katalysator voor economische groei. De hedendaagse erfgoedzorg is niet gericht op het ‘bevriezen’ van ontwikkelingen. Passende, nieuwe functies zijn essentieel voor de toekomst van historische gebouwen en gebieden. Wij zijn dan ook betrokken bij transformaties van gebouwen en gebieden en kijken hoe we dit met respect voor de historische waarden kunnen inpassen (behoud door ontwikkeling). Ook het verduurzamen van monumentale gebouwen vormt een belangrijk speerpunt.

Archeologie: we streven ernaar archeologische waarden in de bodem te behouden voor de volgende generaties. Door ruimtelijke ontwikkelingen is dit lang niet altijd mogelijk. In die gevallen kiezen we voor behoud door middel van opgraven. De gemeentelijke kaart met archeologische waarden en verwachtingen is leidend bij de vraag in welke gevallen onderzoek noodzakelijk is. Ontwikkelaars en eigenaren krijgen advies en begeleiding bij de aanvraag van een omgevingsvergunning.

We geven uitvoering aan onze wettelijke taken (vanuit het Rijk) en gemeentelijke taken op het gebied van archeologie en monumentenzorg. Op rijksniveau staan deze taken in de Erfgoed- en Omgevingswet, de Wet op de Archeologische Monumentenzorg en de daaraan verbonden gedecentraliseerde rijkstaken. We voeren ook het gemeentelijk erfgoedbeleid uit (op basis van de Amersfoortse Erfgoedverordening). We werken daarbij nauw samen met betrokken partijen in de stad.
We zorgen voor een goede verankering van de erfgoedzorg in de gemeentelijke processen.
We faciliteren en enthousiasmeren monumenteneigenaren en andere erfgoedpartners. Alleen samen met de stad kunnen we de historische waarden en de aantrekkelijkheid van de stad in stand houden en verbeteren. Uit recente onderzoeken is gebleken dat aantrekkelijke en samenhangende historische steden een grotere toekomstwaarde hebben en dat dit een economisch rendement voor deze steden oplevert. Het investeren in erfgoed loont.
We richten ons op herbestemming van monumentale gebouwen en de integratie van cultuurhistorie in de ruimtelijke processen. Dit sluit aan bij het actuele monumentenbeleid van het Rijk (Momo = Modernisering Monumentenzorg) en ook voor onze stad is dit een belangrijk onderwerp. 
Bij plannen en ontwikkelingen die verband houden met cultureel erfgoed, zoals gebiedsontwikkeling, herbestemming, verbouwing en restauratie, zijn wij aanspreekpunt. Onze wettelijke en faciliterende taken zijn informeren, begeleiden, adviseren en onderzoeken, kaders stellen, inspireren, faciliteren en het toetsen van plannen. Hiermee kunnen we veel van de geformuleerde doelstellingen realiseren. De integratie van cultuurhistorie in RO-processen vormt ook een van de speerpunten van het rijksbeleid.
Wij actualiseren de uitgangspunten voor het gemeentelijke erfgoedbeleid voor de periode 2018-2022.
Archeologie:
Bij ontwikkelingen en bouwactiviteiten doen wij samenhangend archeologisch onderzoek. Het Archeologisch Centrum heeft veel kennis over de ontstaans- en ontwikkelingsgeschiedenis van Amersfoort. Hierdoor kunnen onderzoeken met elkaar in verband worden gebracht en kan de integrale kennis steeds verder worden uitgebouwd en beheerd. Dit draagt bij aan een efficiënt en resultaatgericht archeologisch onderzoek in Amersfoort. Een instrument om dit doel te bereiken is het afgelopen jaar ontwikkeld: de Lokale Onderzoeksagenda. In 2018 ronden wij de archeologische beleidskaart op basis van nieuwe gegevens en inzichten af.

Op basis van de Erfgoedwet (juli 2016) dient een opgravende instantie zich te certificeren. Certificering heeft de opgravingsvergunning vervangen. Om het in juli 2017 verkregen certificaat te behouden, zijn jaarlijkse audits verplicht. Ieder jaar wordt zowel een externe als interne audit uitgevoerd.
Wij streven naar meer educatieve activiteiten om het 'verhaal van de stad Amersfoort' aan de jeugd te vertellen. Archeologie spreekt de jeugd aan. Daarom organiseren wij, als aanvulling op onze archeologische hoofdtaken, met de capaciteit die we tot onze beschikking hebben educatieve activiteiten. Zo ontvangen wij schoolklassen op opgravingen en in het open depot op de Langegracht.
In het voorjaar van 2018 vindt de omvangrijke verhuizing plaats van het Centrum voor Archeologie van de Langegracht naar Westsingel 46 (achterkant Observant). Hier kunnen we, met de personele capaciteit die we beschikbaar hebben, onze publicitaire functie versterken.
Erfgoedjaar

2018 is het Europees Jaar voor het Cultureel Erfgoed. In dit jaar streven wij, samen met andere erfgoedinstellingen in Amersfoort, naar het belichten en bij een breed publiek onder de aandacht brengen van het Amersfoortse erfgoed.  
Monumentenzorg:
Wij actualiseren het erfgoedbeleid op basis van vernieuwde regelgeving en de speerpunten voor de toekomst. Hieraan geven we vorm in samenwerking met onze erfgoedpartners en andere betrokkenen in de stad.
Wij zorgen ervoor dat onze monumentenlijst representatief en actueel is. Wij selecteren en beschermen representatieve panden uit iedere ontwikkelingsfase van de stad om zo de identiteit te versterken en de ontwikkelingsgeschiedenis tastbaar te maken. Ook in de komende periode wordt de monumentenlijst geactualiseerd, in afstemming met externe partijen, met onder meer representatieve historische boerderijen, industrieel erfgoed en moderne architectuur (inventarisatiefase).
Wij vervullen een belangrijke rol bij herbestemming van monumentaal vastgoed. Dit is voor ons een belangrijk speerpunt omdat een passende bestemming van cruciaal belang is voor de instandhouding van historische gebouwen. Door bij de herbestemming van erfgoed de cultuurhistorische waarden en de transformatiemogelijkheden in een vroeg stadium in kaart te brengen, dragen wij actief bij aan succesvolle inpassing van nieuwe functies. Omdat het religieus erfgoed een kwetsbare categorie vormt bij herontwikkeling of nevenbestemming werken wij aan een ‘kerkenvisie’.
Wij werken aan kwaliteitsverbetering van het erfgoed en stadsbeeld. Periodiek monitoren we de kwaliteit van ons erfgoed door onder meer onderzoek naar de bouwkundige staat van monumenten en inventarisatie van ‘slechte plekken’ in de beschermde stadsgezichten. Dit vormt de basis voor initiatieven gericht op kwaliteitsverbetering waarbij we samenwerking zoeken met eigenaren en andere partijen in de stad. Hierin sluiten we aan bij de uitgangspunten van het Programma Stadshart. In de ‘Erfgoedmonitor’ is door de Monumentenwacht de bouwkundige staat van het erfgoed in kaart gebracht. Bij transformaties van monumentale gebouwen vormt bouwhistorisch onderzoek een belangrijke basis. Hiervoor zijn in 2016 waardenstellingen gemaakt van het voormalig kloostercomplex Onze Lieve Vrouw ter Eem, het stadhuiscomplex en diverse panden in de binnenstad zoals Havik 2 en 't Zand 39. 

Voor monumenten in gemeentelijk eigendom treden we op als een goede 'rentmeester'. De gemeente Amersfoort heeft een klein aantal monumenten in eigendom. Dit zijn de iconen van de stad (de Koppelpoort, de Onze Lieve Vrouwetoren, stadsmuren, enzovoort). Wij zorgen dat deze monumenten in goede staat zijn en blijven. De restauraties van het Belgenmonument en de Dieventoren zijn in 2016 gerealiseerd. We werken aan de voorbereiding van restauraties aan de Volmolen, de OLV-toren (spits) en de Zonnehof (in uitvoering). In 2016 hebben ingrijpende restauratie- en herstelwerkzaamheden plaatsgevonden bij onder andere Havik 2, Krommestraat 32/34 en de wijk Jeruzalem. Bij de verkoop van monumenten in gemeentelijk bezit, brengen wij de cultuurhistorische waarden in beeld en waarborgen we de instandhouding hiervan.

Duurzaamheid
We verbinden uitgangspunten op het gebied van duurzaamheid en cultureel erfgoed.
Monumentenzorg:
Wij adviseren eigenaren over duurzaam renoveren en bouwen de kennis hierover uit. Monumenten hebben door de eeuwen heen bewezen dat ze duurzaam zijn. Hergebruik en duurzaam materiaalgebruik sluiten aan bij de gemeentelijke duurzaamheidsdoelstellingen. Op het gebied van energieverbruik zijn er vaak verbetermogelijkheden. Wij willen eigenaren stimuleren om ingrepen op het gebied van duurzaamheid bij monumenten nauw aan te laten sluiten bij de historische waarden. Wij adviseren eigenaren op dit gebied omdat dit maatwerk vereist. Op basis van enkele pilotprojecten (zoals Krommestraat 32-34) bouwen wij de kennis en de informatievoorziening over het verduurzamen van monumenten in de komende periode uit. Inmiddels is hiervoor de brochure ‘Duurzaam Erfgoed’ ontwikkeld, waarin ook de uitgangspunten voor zonnepanelen in een monumentale omgeving zijn toegelicht.

Archeologie:
We streven naar een duurzame instandhouding van archeologische waarden door deze – waar mogelijk - in de bodem te behouden.

Voor een goede erfgoedzorg werken wij nauw samen met de stad en met onze ‘erfgoedpartners’. Monumentenzorg en Archeologie kennen een breed draagvlak in de samenleving en de waardering voor de historische stad is groot. Om onze doelstellingen op dit gebied te bereiken is een goede en intensieve samenwerking met inwoners en partijen uit de stad noodzakelijk. Initiatieven vanuit de stad die aansluiten bij onze doelstellingen willen we waar mogelijk omarmen en faciliteren.
De monumenteneigenaren in de stad ondersteunen wij bij de instandhouding van hun erfgoed met informatie, adviezen en procesbegeleiding, gericht op de historische, bouwtechnische, procedurele en financiële aspecten en mogelijkheden. Betrokken en goed geïnformeerde monumenteneigenaren vormen de basis voor een aantrekkelijke historische stad.
Regelmatig voeren wij overleg met externe erfgoedpartners, zoals de Stichting Archeologie Amersfoort, de AWN (amateurs in de archeologie), Siesta, de Oudheidkundige Vereniging Flehite, Stadsherstel Midden-Nederland, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), Monumentenwacht Utrecht, Nationaal RestauratieFonds (NRF), provincie Utrecht, Federatie Grote Monumentengemeenten (FGM), Steunpunt Monumentenzorg & Archeologie Utrecht (STAMU) enzovoort. Binnen de gemeente werken de erfgoedpartners nauw samen in de Erfgoedconnectie.
Archeologie werkt samen met gemeenten in de regio op het gebied van beleid en uitvoering. Dit gebeurt op basis van samenwerkingsovereenkomsten. Nu al hebben wij een overeenkomst met Leusden, Soest en Bunschoten. Wij streven naar uitbreiding van het aantal buurgemeenten waar we zo’n overeenkomst mee hebben.
Door samenwerking met de stad bevorderen wij participatie. Denk hierbij aan amateurverenigingen, vrijwilligers en organisaties als de Waterlijn en het Gilde.

Door het bevorderen van de kennis bij deze instanties (publicaties als 'Kroniek', Jaarboek Flehite, het boek over Zuiderhoek, en ook lezingen, deelname aan de Open Monumentendagen en aan de jaarlijkse Erfgoedweek voor middelbare scholieren) worden de aantrekkelijkheid en de historische waarden van Amersfoort breed uitgedragen. 

Op dit deelprogramma zijn geen herstelmaatregelen van toepassing of zijn de herstelmaatregelen reeds gerealiseerd.

Er zijn geen gerelateerde links voor dit deelprogramma.