Ambities
De gemeente wil inzicht krijgen in de risico’s waardoor we adequate maatregelen kunnen treffen. We streven er naar dat het optreden van risico’s zo weinig mogelijk effect heeft op de uitvoering van het bestaande beleid. Amersfoort wil het risicobewustzijn van medewerkers in de organisatie verder stimuleren en maatregelen treffen ter voorkoming of beperking van risico’s. Daarnaast beoordeelt de gemeente het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen geeft inzicht in hoeverre de gemeente in staat is ('voldoende vet op de botten heeft') om de financiële gevolgen van de risico's op te vangen.
Wethouder Hans Buijtelaar
Email: wethouderbuijtelaar@amersfoort.nl
Onze inzet
Ter voorbereiding op de begroting is een actualisatie van de risico-inventarisatie uitgevoerd. Risico’s met financiële effecten worden meegenomen bij de bepaling van de benodigde weerstandscapaciteit. De belangrijkste risico’s per programma kunt u ook terugvinden bij de programma’s zelf.
Buiten de P&C-cyclus is het risicomanagement ingericht per thema, zoals grote fysieke projecten, sociaal domein, verbonden partijen of subsidies. Risicosessies, waarbij voor projecten en/of beleid breed gekeken wordt naar risico's en maatregelen, vormen hierbij een belangrijk onderdeel. Bewustwording van risico’s is een belangrijke stap in het beheersen van risico’s. Regelmatig moeten we stilstaan bij onze doelstellingen van beleid, programma of project. En nadenken welke risico's het bereiken van deze doelstellingen van beleid in de weg staan. Pas als we onze risico's kennen, kunnen we ook gepaste maatregelen treffen. Hierdoor zijn we als organisatie beter in staat onze doelstellingen te realiseren.
Tabel: PW.01 Benodigde weerstandscapaciteit
(bedragen x € 1.000.000,--)
Programma | REKENING 2016 | BEGROTING 2018 | |
|---|---|---|---|
(stand 1-1-2017) | (stand 1-6-2017) | ||
1 | Bestuur en dienstverlening | 0,7 | 0,5 |
2 | Veiligheid en handhaving | 0,6 | 0,6 |
3 | Stedelijk beheer en milieu | 2,3 | 2,7 |
4 | Sociaal domein | 7,3 | 6,6 |
5 | Onderwijs | 0,7 | 0,6 |
6 | Sport | 2,0 | 2,8 |
7 | Ruimtelijke ontwikkeling | 8,9 | 13,5 |
8 | Wijkontwikkeling en wonen | 0,2 | 0,1 |
9 | Mobiliteit | 1,4 | 0,9 |
10 | Economie en duurzaamheid | 0,0 | 0,0 |
11 | Cultuur | 0,4 | 0,4 |
12 | Financiën en belastingen | 7,5 | 5,0 |
13 | Bedrijfsvoering | 1,9 | 1,9 |
Totaal benodigde weerstandscapaciteit | 33,9 | 35,6 | |
Ons financiële risicoprofiel bepaalt onze benodigde weerstandscapaciteit. Dit is het bedrag dat nodig is om de financiële gevolgen van de risico’s op te vangen. Deze benodigde weerstandscapaciteit bedraagt, bij een zekerheidspercentage van 90%, € 35,6 miljoen. Dit betekent dat we met 90% zekerheid kunnen zeggen dat het totale risicobedrag tussen de € 0 en € 35,6 miljoen uitkomt. Dit bedrag hebben we maximaal nodig om onze risico’s financieel op te vangen. Ten opzichte van de vorige inventarisatie (jaarverslag 2016) is de benodigde weerstandscapaciteit iets toegenomen.
Evenals bij de jaarrekening 2016 is er als gevolg van BBV-wijzigingen een bedrag van € 6,7 miljoen aan risico's opgenomen vanuit de grondexploitaties welke voorheen binnen de grondexploitaties zelf opgenomen waren. Voor deze risico's is een gecompartimenteerd deel van de saldireserve aanwezig.
Bovenstaande tabel laat zien hoe de benodigde weerstandscapaciteit vanuit de verschillende programma’s is opgebouwd. Onderstaande tabel geeft inzicht in de belangrijkste tien financiële risico’s van de gemeente Amersfoort.Het gaat hier om de belangrijkste risico's gerangschikt naar financiële impact. De kans dat het risico optreedt bepaalt samen met het financiële gevolg de impact van het risico op het risicoprofiel. De financiële impacts van onderstaande risico’s is opgenomen binnen de totaal benodigde weerstandscapaciteit zoals hierboven genoemd.
Tabel: PW.02 Top 10 belangrijkste financiële risico's
(bedragen x € 1.000.000,--)
Risico | Programma | Benodigde weerstands- capaciteit | |
|---|---|---|---|
1 | Grondexploitaties a.g.v. BBV wijziging | 7. Ruimtelijke ontwikkeling | 6,7 |
2 | Risico's grondexploitaties onvoorzien | 7. Ruimtelijke ontwikkeling | 6,0 |
3 | Rijksbijdrage zorgkosten | 4. Sociaal domein | 1,1 |
4 | Zorgvraag specialistische zorg hoger dan inkoop | 4. Sociaal domein | 1,1 |
5 | Opheffen centrumgemeente-constructie beschermd wonen | 4. Sociaal domein | 1,0 |
6 | Algemene uitkering | 12. Financiën en belastingen | 0,8 |
7 | Grondexploitatie Vathorst | 12. Financiën en belastingen | 0,7 |
8 | Gebrek sociale huurwoningen en kosten beschermd wonen | 4. Sociaal domein | 0,7 |
9 | Exploitatie gesubsidieerde instellingen onder druk | 4. Sociaal domein | 0,6 |
10 | Zwembad / sportcomplex | 6. Sport | 0,5 |
Beschikbare weerstandscapaciteit
De beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit de saldireserve en de reserve sociaal domein. Deze reserves kunnen we inzetten om de financiële gevolgen van de risico's op te vangen.
Tabel: PW.03 Beschikbare weerstandscapaciteit
(bedragen x € 1.000.000,--)
JAARREKENING 2016 | BEGROTING 2017 | BEGROTING 2018 | |
|---|---|---|---|
Stand saldireserve | 77,1 | 77,1 | 77,5 |
Reserve sociaal domein | 10,3 | 9,9 | 19,8 |
Totaal weerstandscapaciteit | 87,3 | 87,0 | 97,3 |
Het overschot van het sociaal domein bij de jaarrekening 2016 is toegevoegd aan de reserve sociaal domein.
Weerstandsvermogen
Als indicator gebruiken we het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen is de beschikbare weerstandscapaciteit gedeeld door de benodigde weerstandscapaciteit. Met andere woorden: het bedrag dat we aan reserves beschikbaar hebben om de financiële gevolgen van de risico's op te vangen, gedeeld door het bedrag dat we op basis van ons risicoprofiel nodig hebben. Deze ratio moet groter of gelijk zijn aan 1. In dat geval is de beschikbare weerstandscapaciteit minstens even groot als de benodigde.
Wanneer de reserve sociaal domein uitgeput zou raken en er alleen de buffer van de saldireserve over is om de risico's mee af te dekken, daalt de weerstandsratio al gauw richting de 2, daar waar die nu 2,7 is. Overigens is nu reeds een deel van de reserve sociaal domein beklemd. Een deel van deze reserve is immers gelabeld ten behoeve van onder andere het Sociaal Fonds en het Toekomstfonds voor innovaties in zorg en welzijn.
Onderstaande tabel geeft het verloop van het weerstandsvermogen in vergelijking tot de begroting 2017.
Tabel: PW.04 Verloop van het weerstandsvermogen
(bedragen x € 1.000.000,--)
JAARREKENING 2016 | BEGROTING 2017 | BEGROTING 2018 | |
|---|---|---|---|
Beschikbare weerstandscapaciteit | 87,3 | 87,0 | 97,3 |
Benodigde weerstandscapaciteit | 33,9 | 28,0 | 35,6 |
Weerstandsvermogen (ratio) | 2,6 | 3,1 | 2,7 |